سیاست شرق _ صحرای نقب (نگو)، در جنوب فلسطین با مساحتی بالغ بر  ۱۴ هزار کیلومتر، وسیع ترین استان فلسطین محسوب می شود. از لحاظ جغرافیایی این منطقه بخشی از شبه جزیره سینا است.

نقب که از لحاظ هندسی منطقه ای مشابه مثلث وارونه متساوی الساقین است، در ضلع شرقی خود مرزهای طولانی با اردن و در ضلع غربی نیز مرزهای طولانی با مصر دارد. قاعده این مثلث که بخش شمالی صحرای نقب را تشکیل می دهد با کرانه باختری، قدس و غزه مرز مشترک دارد. نوک پیکان این مثلث نیز در جنوبی ترین نقطه نقب به خلیج عقبه می رسد.

در واقع منطقه نقب با وجود اینکه در چند دهه اخیر کمتر در بطن تحولات مهم فلسطین قرار داشته اما از لحاظ جغرافیایی و ژئوپلتیک یکی از مهمترین مناطق فلسطین اشغالی محسوب می شود.

جمعیت این منطقه بالغ بر ۶۳۰ هزار نفر  است که از این میان آنها ۳۱۷ هزار نفر از عرب های بدوی (فلسطینی) هستند و مابقی را نیز رژیم صهیونیستی در چند دهه اخیر در این منطقه ساکن کرده است.

مرکز و بزرگترین شهر منطقه نقب، شهر بئر السبع در شمال نقب است که ۲۰۷ هزار و ۵۵۱ نفر جمعیت دارد.
منطقه نقب از لحاظ آب و هوایی منطقه ای خشک و صحرایی است، تنها بخش شمالی نقب است که با توجه به نزدیکی دریای مدیترانه ( بئر السبع) آب و هوایی معتدل دارد.
از لحاظ جغرافیایی نقب به پنج منطقه وادی عربه، مرتفعات، مرکزی ، غربی و نقب شمالی تقسیم می شود.

نگاه تاریخی به نقب

در دوران عثمانی منطقه نقب با نام «سبع جنوبی ولایت شام» شناخته می شد که حاکمیت آن در اختیار اهالی سینا یعنی قبیله الترابین و برخی دیگر از قبایل بدوی قرار داشت.
عثمانی ها تا سال ۱۹۰۰ سیطره ای بر این منطقه نداشتند اما در همان سال با ایجاد منطقه «بئر السبع» ، شیخ «حماد پاشا صوفی» امیر قبیله الترابین را به عنوان حاکم  بئر السبع و سینا به رسمیت شناختند. شیخ حماد پاشا صوفی در همان سالها با گسیل نیروهایش به سوی کانال سوئز در برابر نیروهای ارتش انگلستان صف آرایی کرد و نقش مهمی در این نبردها بر عهده داشت.
در نهایت در سال ۱۹۲۲ ارتش انگلستان منطقه بئر السبع و سینا (نقب کنونی) را اشغال کرد و این سلطه تا سال ۱۹۴۸ ادامه داشت.
اما سیطره ارتش رژیم صهیونیستی بر منطقه نقب قریب به یکسال و نیم به درازا کشید. ارتش رژیم صهیونیستی در جنگ سال ۱۹۴۸ در عملیاتی با عنوان عبری «عوبدا» که به فرماندهی اسحاق رابین آغاز شد، توانست سواحل «ام الرشراش» یا همان ایلات را اشغال کند. در ادامه این عملیات ارتش رژیم صهیونیستی در مارس ۱۹۴۹ توانست منطقه نقب را به اشغال خود درآورد.

نکته قابل توجه اینکه سیطره ارتش رژیم صهیونیستی در عملیاتی پنج روزه از ۵ مارس تا ۱۰ مارس بر نقب تکمیل شد و نیروهای ارتش اردن که وظیفه دفاع از این منطقه را برعهده داشتند، عقب نشینی کردند.

سکونت عشایر در بیابان نگو بر اساس تخمین‌ها به دست کم ۷ تا ۴ هزار سال گذشته باز می‌گردد و با نگاهی گذرا و سطحی می‌توان تاریخ این بیابان بادیه نشین را به دوره‌های عصر برنز و عصر آهن و پس از آن به ترتیب تحت حکومت نبطی‌ها، ‌ رومی‌ها و امپراتوری بیزانس تقسیم کرد که در تقریبا هزار سال گذشته در برهه‌ای حکومت‌های اسلامی و امپراتوری عثمانی بر آن حکومت کرده‌اند.

امروز این منطقه‌ مثلثی شکل بر روی نقشه که نوک پیکان آن خلیج عقبه را نشانه رفته، بیش از نیمی (۵۵ درصد) از مساحت فلسطین اشغالی را در بر گرفته است به اندازه بقیه نقاط مورد توجه قرار نگرفته است.

این منطقه بیابانی به لحاظ راهبردی برای اسرائیل مهم تلقی می شود.

راز صحرای نگو چیست؟

دقیقا همان چیزی که صحرای نگو را به منطقه‌ای مرموز تبدیل می‌کند اقدامات نظامی و هسته‌ای اسرائیل است که همچنان مخفی مانده است. نام یک مرکز هسته‌ای برای تولید بمب و تسلیحات اسرائیل قطعا به گوش همه آشنا است و در مقطعی بسیار جنجال آفرین شده بود؛ دیمونا.

تاسیسات هسته‌ای دیمونا که به «شیمون پرز» تغییر نام داده، مرحله ساخت آن در سال ۱۹۵۸ آغاز شد و راکتور آب سنگین آن بین سال‌های ۶۴-۱۹۶۲ فعال شد. هیچ هواپیمایی اجازه عبور از فراز این سایت هسته‌ای اسرائیل را ندارد و اطراف آن نیز به شدت محافظت شده و محصور است. محافظت از این منطقه به قدری سفت و سخت است که موشک اسرائیلی در جریان جنگ ۶ روزه در سال ۱۹۶۷ به جنگنده خودی که بر فراز دیمونا پرواز می‌کرد هم مهلت نداد و آن را منهدم کرد.

اسرائیل مدعی است که راکتور هسته‌ای به منظور انجام تحقیقات در حوزه دانش اتمی است اما گفته می‌شود که این تاسیسات برای ساخت تسلیحات هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر اساس اطلاعات ارائه شده در کتاب “تلاش اسرائیل برای کیک زرد؛ راز ارتباط بین اسرائیل و آرژانتین” نوشته «ویلیام بر»، رژیم صهیونیستی یک دهه پس از آغاز مرحله ساخت دیمونا به اولین سلاح هسته‌ای خود دست یافته و تخمین زده می‌شود که بین ۸۰ تا ۴۰۰ سلاح هسته‌ای در اختیار دارد.

رژیم صهیونیستی همواره از سیاست ابهام در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای خود در این منطقه استفاده کرده و از امضای معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان.پی .تی) سر باز زده است.

تلاویو پایگاه‌های نظامی مختلفی را در جای جای این منطقه بنا نهاده و از میان آنها می‌توان به پایگاه هوایی هاتزریم، پایگاه دریایی ایلات، کمپ لاهاو در نیتزانا، پایگاه سده بوکر، پایگاه آموزشی در آراد و پایگاه شیزافون در قلب نگو اشاره کرد.

همچنین طبق گزارش روزنامه فایننشال تایمز اسرائیل تا پایان سال ۲۰۲۰ سه پایگاه نظامی بزرگ را در نگو پایه گذاری می‌کند و از سالها پیش نیز یک پایگاه نیروی هوایی (یک مرکز اطلاعاتی) را از فرودگاه بن گوریون در تل آویو به نواتیم در صحرای نگو منتقل کرده است.

انتهای پیام