سه ماهواره ایرانی به فضا پرتاب شدند

سیاست شرق _ سه ماهواره بومی «پایا»، «ظفر ۲» و نمونه دوم «کوثر»، با استفاده از ماهواره‌بر سایوز از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه به فضا پرتاب شدند؛ مأموریتی که در چارچوب برنامه توسعه کاربردهای فضایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با هدف تقویت خدمات سنجش از دور و توسعه کاربردهای داده‌محور اجرا شد. این سه ماهواره سنجشی که امروز – هفتم دی- از پایگاه روسیه به فضا پرتاب شدند، توسط بخش خصوصی ساخته شده‌اند.

وحید یزدانیان، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، گفت:‌ ماهواره‌های سنجشی داده‌های تصویری را با قدرت‌های تفکیکی از ۱۵ متر تا کمتر از پنج متر مخابره می کنند و می توان با استفاده از این داده ها طیف گسترده ای از فعالیت‌ها را برای آنها در کشور متصور بود.

وی کاربرد این تصاویر را در کشاورزی، مدیریت منابع آب و محیط زیست یادآور شد و افزود: در مجموعه ماهواره های بومی که ما تاکنون پرتاب کردیم، این سه ماهواره هم به جمع آنها اضافه خواهند شد.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران درباره تفاوت این ماهواره ها با نمونه های پیشین اظهار داشت: این ماهواره‌ها در فاصله ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار می‌گیرند که مدار لئو نام دارد.

وی با بیان اینکه عمر مفید این ماهواره ها بین ۲ تا پنج سال و این استاندارد جهانی است افزود: امیدوار هستیم بعد از این پرتاب شاهد افزایش عمر اسمی آن باشیم و با عمر بیشتری عملیاتی شوند.

شرکت دولتی صنایع فضایی روسیه موسوم به روس‌کاسموس اعلام کرد که موشک سایوز ۲.۱بی حامل ۵۲ ماهواره است.

بنا بر اعلام این شرکت، این ماهواره‌ها شامل ماهواره‌های شماره ۱ و ۲ آیست با وزن ۲ تن به عنوان ماهواره‌های سنجش از دور برای ایجاد مدل‌های دیجیتالی از زمین است.

علاوه بر این، ماهواره بر سایوز، ۵۰ ماهواره دیگر از جمله سه ماهواره ایرانی را در مدار قرار می‌دهد.

ملاقات «لئو» و ۳ ماهواره ایرانی به وقت ۱۶ و ۴۸

۳ ماهواره سنجشی ایران امروز یکشنبه ۷ دی ماه به وقت ۱۶ و ۴۸ پرتاب شدند. 

ماهواره «کوثر ۱.۵» امروز ۷ دی‌ماه، به مدار زمین پرتاب شد. این پرتاب بخشی از برنامه ارسال سه ماهواره سنجشی کشور شامل ظفر ۲، پایا و کوثر ۱.۵ است که قرار است خدمات متنوعی در حوزه‌های کشاورزی، منابع زیستی، محیط زیست و منابع آب ارائه دهند.

این پرتاب از کشور روسیه و با ماهواره‌بر «سایوز» انجام شد.

کاربردهای صنعت فضایی از مدیریت زمین تا منابع آبی

سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در برنامه پرتاب همزمان ۳ ماهواره ایرانی به فضا که امروز بعد از ظهر برگزار شد، با اشاره به اهمیت راهبردی صنعت فضایی اظهار کرد: حضور مسئولان و مدیران در این رویداد، مایه دلگرمی فعالان زیست‌بوم فضایی کشور و نشانه توجه جدی به ظرفیت‌های نخبگانی ایران اسلامی است.

وی با بیان اینکه دستاوردهای امروز صنعت فضایی حاصل سال‌ها تلاش، مجاهدت علمی و شب‌بیداری متخصصان کشور است، افزود: این افتخارآفرینی‌ها پشتوانه‌ای تاریخی دارد و به فضل الهی این مسیر با قدرت ادامه خواهد یافت. امروز شاهد ثمره تلاش جوانان افتخارآفرین کشور هستیم که با علم، دانش و جسارت، نام ایران را در عرصه فضایی بلندآوازه کرده‌اند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به پرتاب ماهواره‌های جدید گفت: ارسال ماهواره به فضا صرفاً یک اقدام فنی نیست، بلکه به معنای بردن امید، دانش و جسارت ایرانی به مدار زمین است و این یک اتفاق بزرگ و مبارک به شمار می‌رود. صنعت فضایی یک صنعت راهبردی و یک ضرورت انکارناپذیر برای کشور است که نقش آن در زندگی روزمره مردم کاملاً ملموس است.

هاشمی با تأکید بر اهمیت ماهواره‌های سنجشی تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین کارکردهای صنعت فضایی، کمک به مدیریت زمین است. مدیریت منابع آبی، پایش فرونشست زمین، کشاورزی هوشمند، برآورد سطح زیر کشت و شناسایی آفات از جمله حوزه‌هایی است که با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌های سنجشی می‌توان به‌صورت دقیق و علمی آن‌ها را مدیریت کرد. همچنین موضوع حدنگاری که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده، از دیگر عرصه‌هایی است که صنعت فضایی می‌تواند در انسداد بسترهای فسادزا نقش مؤثری ایفا کند.

وی در ادامه به نقش ماهواره‌های مخابراتی اشاره کرد و گفت: ماهواره‌های مخابراتی امروز نقش بی‌بدیلی در زندگی بشر دارند، به‌ویژه در توسعه ارتباطات در مناطق دورافتاده، روستاها و مناطق صعب‌العبور. یکی از جدی‌ترین راهکارها برای تحقق عدالت ارتباطی، استفاده از ظرفیت ماهواره‌های مخابراتی است.

وزیر ارتباطات با اشاره به برنامه‌های این وزارتخانه خاطرنشان کرد: در قالب طرح «USO» هدف‌گذاری کرده‌ایم تا پایان برنامه هفتم توسعه، تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار به شبکه ارتباطی پرسرعت متصل شوند. با این حال، در برخی مناطق صعب‌العبور، ناگزیر از استفاده از خدمات ارتباطی ماهواره‌ای هستیم و از این رو، بهره‌گیری از ظرفیت ماهواره‌های بومی طراحی‌شده توسط متخصصان داخلی، یک اولویت راهبردی محسوب می‌شود.

هاشمی با بیان اینکه صنعت فضایی کشور بر سه محور اصلی استوار است، گفت: ماهواره‌های سنجشی، ماهواره‌های مخابراتی و ماهواره‌های ناوبری سه محور کلان برنامه‌های فضایی کشور هستند که برای هر یک از آن‌ها برنامه‌ریزی‌های مفصلی انجام شده و گام‌های مهمی نیز برداشته شده است، هرچند مسیر پیش‌رو همچنان طولانی است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، بر اهمیت کار تیمی در صنعت فضایی تأکید کرد و افزود: ماهواره‌های «پایا»، «کوثر» و «ظفر» که به فضل الهی با موفقیت در مدار قرار می‌گیرند، حاصل یک کار جمعی و عبور از نگاه‌های فردی است. این دستاوردها نتیجه تعامل، هم‌افزایی و همدلی میان مجموعه‌های مختلف از جمله وزارت دفاع، شرکت‌های دانش‌بنیان، معاونت علمی و فناوری، بخش خصوصی و سایر نهادهای مرتبط است؛ بسیاری از این تلاش‌ها در پشت صحنه انجام شده و شاید در ظاهر دیده نشوند، اما نقش آن‌ها بی‌بدیل است.

وزیر ارتباطات ضمن قدردانی از همه پژوهشگران، مهندسان، نخبگان و فعالان زیست‌بوم فضایی کشور گفت: صنعت فضایی امروز بیش از هر زمان دیگری به مشارکت بخش خصوصی و تداوم هم‌افزایی نیاز دارد. هر جا که در کنار هم ایستادیم و همدل بودیم، اتفاقات بزرگ و ماندگاری رقم خورد. برای همه عزیزانی که با عشق و دانش، ایران را در مدار پیشرفت قرار داده‌اند، از درگاه خداوند متعال سلامتی، توفیق و خیر و برکت مسئلت دارم.

حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران نیز در این مراسم با اشاره به گسترش برنامه‌های فضایی کشور گفت: انعقاد قرارداد با شرکت‌ها و مجموعه‌های مختلف و به ثمر رسیدن ماهواره‌های طراحی و ساخته‌شده، نشان‌دهنده توسعه، گستردگی و افزایش سرعت رشد صنعت فضایی ایران است.

ورود بخش خصوصی نویدبخش آینده‌ای روشن برای صنعت فضایی

وی افزود: ورود بازیگران جدید، به‌ویژه بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان، نویدبخش آینده‌ای روشن برای صنعت فضایی کشور است. این روند علاوه بر توسعه فناوری، زمینه‌ساز اقتصادی شدن صنعت فضاست؛ موضوعی که به‌طور جدی در دولت دنبال می‌شود.

رئیس سازمان فضایی ایران با بیان اینکه محصولات و گزارش‌های مبتنی بر تصاویر ماهواره‌ای می‌توانند ارزش افزوده قابل توجهی ایجاد کنند، تصریح کرد: از چند منظر می‌توان برای صنعت فضایی کشور ارزش اقتصادی تعریف کرد که این موضوع نقش مهمی در پایداری و رشد این حوزه دارد.

ایران جزو ۱۰ تا ۱۱ کشور برتر دنیا در صنعت فضایی است

با اشاره به جایگاه ایران در صنعت فضایی جهان اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران جزو ۱۰ تا ۱۱ کشور برتر دنیاست که به‌صورت هم‌زمان توان طراحی و ساخت ماهواره، ماهواره‌بر و زیرساخت‌های پرتاب، دریافت داده و پردازش تصاویر را در اختیار دارد و سال‌هاست در این حوزه به‌طور مستمر فعالیت می‌کند.

وی ادامه داد: آنچه برای ما ضروری است، افزایش تعداد ماهواره‌ها، ارتقای دقت و کیفیت آن‌ها و توسعه کلاس‌های مختلف ماهواره‌ای از جمله مخابراتی، سنجشی، راداری و تصویربرداری است. صنعت فضا در دنیا کاملاً رقابتی است و کشورهایی که وارد این حوزه شده‌اند، در حال افزایش بهره‌برداری خود از فضا هستند.

پرتاب ۳ ماهواره ایرانی؛ گام تازه صنعت فضایی کشور 

رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به پرتاب همزمان سه ماهواره ایرانی به فضا، این رویداد را گامی تازه و راهبردی در مسیر توسعه و اقتدار صنعت فضایی کشور دانست و بر ضرورت ترویج دستاوردهای فضایی و همراهی مردم و نخبگان در این مسیر تأکید کرد.

پخش مستقیم مراسم پرتاب همزمان ۳ ماهواره ایرانی به فضا، در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و با حضور سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و مسئولان سازمان فضایی ایران، برگزار شد.

این ماهواره‌ها با پرتابگر «سایوز» روسی به فضا پرتاب شدند و حاضران در کانون پرورش فکری به صورت ویدیوکنفرانسی شاهد این پرتاب بودند.

در ادامه این مراسم، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران اظهار کرد: بسیار خوشحالم که با افتخار در خدمت شما هستم تا این روز بسیار مهم و مبارک برای صنعت فضایی ایران را در کنار هم جشن بگیریم.

نگاه تحولی در وزارت ارتباطات؛ لزوم ترویج صنعت فضایی در میان مردم

وی با تاکید بر اهمیت حوزه فضایی برای اداره کشور گفت: همکاران عزیزم و سازندگان ماهواره به قدر کافی راجع به مسائل فنی حوزه‌های صنعت فضایی صحبت می‌کنند، اما من می‌خواهم راجع به یک موضوع مهم دیگر صحبت کنم که در کشور کمتر به آن توجه شده و یکی از دلایل جمع شدن ما در اینجا نیز همین موضوع است؛ و آن موضوع «ترویج در صنعت فضایی» است.

سالاریه افزود: توسعه فنی و توسعه علمی همواره به عنوان یکی از موضوعات اصلی رشد فناوری کشور مورد توجه است، اما نگاه ما در مجموعه وزارت ارتباطات کاملاً تحولی است. معتقدیم بدون توجه به ترویج و بدون اینکه بتوانیم با زبان ساده با اقشار جامعه ارتباط برقرار کنیم، هر آنچه که در مجموعه وزارت ارتباطات برای رشد صنعت فضایی تلاش می‌شود، آن اثربخشی لازم را نخواهد داشت. موضوعی که ما دنبال می‌کنیم این است که فضا و پیشرفت‌های فضایی در بین آحاد مردم جایگاه پیدا کرده و یک مطالبه‌گری جدی برای آن به وجود بیاید.

صنعت فضایی بدون همراهی مردم و نخبگان رشد نمی‌کند

وی با مروری بر تاریخچه صنعت فضایی تصریح کرد: اگر به گذشته برگردیم، در قرن بیستم و دوران جنگ سرد، بلوک شرق و غرب برای اقتدارآفرینی در صنعت فضایی رقابت را شروع کردند. سال ۱۹۵۷ اولین ماهواره «اسپوتنیک-۱» در مدار قرار گرفت و رقابت‌های فضایی آغاز شد. صنعت فضایی صنعتی هزینه‌بر است و رسیدن به فضا و اقتدارآفرینی در آن، بدون جاری و ساری کردن آن در بدنه مدیریتی و آحاد جامعه و بدون انگیزه‌بخشی امکان‌پذیر نیست.

سالاریه ادامه داد: اگر نگاه کنید، اغلب فیلم‌ها و انواع سریال‌های فضایی در همان دوران شروع شد. ما نمی‌توانیم بدون همراه کردن مردم و بدون جلب توجه نخبگان، رشد صنعت فضایی را ایجاد کنیم. این سه ماهواره‌ای که ملاحظه می‌کنید و ماهواره‌های دیگری که در ادوار گذشته طراحی و ساخته شده و در مدار قرار گرفته‌اند، حاصل شبانه‌روز خون دل خوردن متخصصین این صنعت است. ما در شرایطی هستیم که نیاز به تلاش دوچندان داریم و اگر انگیزه، صبر، استقامت، هوش و پشتکار بالا نباشد، این صنعت به جواب نمی‌رسد. ما در مجموعه وزارت ارتباطات به جد دنبال این هستیم که با ایجاد شور و اشتیاق در جامعه نخبگانی، پرتاب‌های فضایی و رخدادهای مهم این صنعت را در چشم مردم به نمایش بگذاریم.

در صنعت فضایی واژه‌ای به نام «شکست» نداریم

وی در خصوص ماهیت دشوار پروژه‌های فضایی توضیح داد: در حوادث و رویدادهای صنعت فضایی، شکست یکی از الزامات موفقیت و پیروزی است. ما هیچ‌وقت در صنعت فضایی واژه‌ای به نام «شکست» نداریم؛ عملیات فضایی یک آزمون است.

سالاریه با زبانی ساده خطاب به کودکان و نوجوانان حاضر در جمع تشریح کرد: وقتی یک ماهواره ساخته می‌شود، ابتدا از طراحی شروع شده و انواع محاسبات مهندسی و شبیه‌سازی‌ها انجام می‌شود. در نهایت زیرسامانه‌ها و اجزای مختلف ماهواره -که برای تصور بهتر باید گفت بعضاً چند ده هزار قطعه در یک ماهواره وجود دارد- باید در پیچیده‌ترین شرایط کنار هم کار کنند.

شرایط سخت «ماورای جو» و چالش‌های فنی

وی در پایان به تشریح شرایط فنی محیط فضا پرداخت و گفت: این قطعات باید در سخت‌ترین شرایط، یعنی «شرایط ماورای جو» کار کنند. در زمین، انتقال حرارت و دما به راحتی از طریق هوای اطراف انجام می‌شود، اما در فضا چیزی نداریم؛ پس چگونه انتقال حرارت صورت می‌گیرد؟ این‌ها باید طراحی شود و مکانیزم‌های مخصوص آن استخراج گردد.

وی افزود: همچنین در اتمسفر زمین بخش زیادی از تشعشعات پرانرژی گرفته می‌شود، اما در فضا این‌چنین نیست. به محض اینکه چند صد کیلومتر از زمین فاصله می‌گیرید -مثلاً این سه ماهواره که در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار می‌گیرند- تشعشعات شروع می‌شود و اثرات حفاظتی زمین آنقدر کم می‌شود که ذرات پرانرژی وارد ماهواره شده، از اجزای آن عبور کرده و بعضاً آسیب وارد می‌کنند. بنابراین خرابی وجود دارد و ما انواع و اقسام شبیه‌سازی‌ها را به کمک نرم‌افزارهای توسعه‌یافته و تست‌های آزمایشگاهی بر اساس استانداردها انجام می‌دهیم تا شرایط فضایی را شبیه‌سازی کنیم.

چالش‌های پرتاب و قرارگیری در مدار؛ هر عملیات فضایی یک آزمون بزرگ است

سالاریه در ادامه به تشریح چالش‌های فنی مرحله پرتاب و استقرار در مدار پرداخت و گفت: هنگامی که یک ماهواره‌بر از زمین بلند می‌شود، انواع ارتعاشات (حرکت‌های با فرکانس بالا) در فرکانس‌های مختلف به بدنه ماهواره وارد می‌شود. ممکن است اجزای مختلف ماهواره در اثر این تکان‌ها و شتاب وارده، دچار نقص فنی شده و آسیب ببینند.

وی افزود: در مدار زمین نیز چالش‌هایی نظیر وجود انواع ذرات پرانرژی و اختلاف دمای شدید حاکم است. بعضاً اختلاف دما بین دو وجه مختلف ماهواره به بیش از ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ پدیده‌ای که ما روی زمین به هیچ وجه تجربه نمی‌کنیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه تمام این شرایط در تست‌های زمینی شبیه‌سازی می‌شود، تأکید کرد: اما اگر ماهواره در مدار قرار نگیرد، تمام این شبیه‌سازی‌ها و تست‌ها ناقص باقی می‌ماند. به همین دلیل است که در حوزه فضایی، به سرانجام رساندن یک عملیات مداری، اتفاق بسیار بزرگی محسوب می‌شود و وقتی کشوری به این صنعت دست پیدا می‌کند، تمام دنیا به افتخار محققان و دانشمندان آن کلاه از سر برمی‌دارند.

سه ماهواره بومی «پایا»، «ظفر ۲» و نمونه دوم «کوثر»، با استفاده از ماهواره‌بر سایوز از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه به فضا پرتاب شدند؛ مأموریتی که در چارچوب برنامه توسعه کاربردهای فضایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با هدف تقویت خدمات سنجش از دور و توسعه کاربردهای داده‌محور اجرا شد.

این پرتاب که در مدار نزدیک زمین و در ارتفاع حدود ۵۰۰ کیلومتری انجام می‌شود، یکی از مهم‌ترین رویدادهای فضایی کشور در سال جاری به شمار می‌رود و امکان بهره‌برداری هم‌زمان از چند ماهواره بومی را در حوزه‌های متنوع خدماتی، زیرساختی و مدیریتی فراهم می‌کند.

انتهای پیام