سیاست شرق _ امروزه پارادایم «حکمرانی خوب» یک شیوه مورد توجه و ایده آل برای اداره جامعه در سطح جهانی است و متفاوت از روش های معمول دولت ها و حکومت ها بشمار می رود.

اصطلاح حکمرانی خوب برای اولین بار در سندی از بانک جهانی با عنوان «آفریقای زیر صحرا از بحران تا رشد پایدار» در سال ١٩٨٩ مطرح شده است. منظور از حکمرانی خوب در این سند، اداره و تنظیم امور کشور و جامعه و رابطه ی دولت – شهروندان بر اساس دموکراسی (حق انتخاب مردم )، حاکمیت قانون، دستگاه قضایی مؤثر و قوانین عادلانه و همه گیر است.

با این حال، مردم در سراسر جهان، صرف نظر از سطح اجتماعی-اقتصادی شان، از دولت هایشان انتظار دارند که «حکمرانی خوب» را درپیش گیرند و توسعه و رفاه را برای آنها به ارمغان آورند.  یکی از ویژگی های اساسی حکمرانی خوب، وقار و استانداردهای بالا در زندگی عموم شهروندان است. از کسانی که در مناصب قدرت هستند، چه در قوه مجریه و چه در قوه مقننه، انتظار می رود که مناصب خود را به نمایندگی از مردم به امانت داشته باشند تا در مسیر بهبود شرایط و محیط اجتماعی قرار داشته باشند.

نگرانی عمیقی از سوی هم مردم در مورد احتمال سوء استفاده از قدرت توسط افرادی که دارای مناصب دولتی و حکومتی هستند وجود دارد و در همه جا خواستار تعریفی مؤثر از اصطلاح «فساد» و جرم انگاری گسترده مرتبط هستند.  همچنین کمپین های پایدار جامعه مدنی، علیه فساد در بسیاری از کشورهای دارای نظام های مردم سالار و دموکرات وجود داردو جامعه بین المللی در سطوح جهانی و منطقه ای درگیر ایجاد کنوانسیون ها و سایر اسناد برای رسیدگی به مشکلات فساد ملی و فراملی است تا به این طریق، یکی از موانع جدی حکمرانی خوب را تضعیف و کم اثر نماید.

هرچند بطور کلی، حکمرانی به کلیه فرآیندهای حکمرانی، نهادها، فرآیندها و شیوه هایی اطلاق می شود که از طریق آنها موضوعات مورد علاقه مشترک، تصمیم گیری و تنظیم می شوند، با این حال «حکمرانی خوب» یک ویژگی هنجاری یا ارزشی به فرآیند حکومت می افزاید. از دیدگاه حقوق بشر، اساساً به فرآیندی اطلاق می شود که در آن نهادهای عمومی امور عمومی را اداره می کنند، منابع عمومی را مدیریت می کنند و تحقق حقوق بشر را تضمین می کنند.  

در حالی که هیچ تعریف مورد توافق بین المللی از «حکمرانی خوب» وجود ندارد، با این وجود ممکن است «حکمرانی خوب» ،موضوعات زیر را شامل شود: احترام کامل به حقوق بشر، حاکمیت قانون، مشارکت مؤثر، مشارکت های چند گانه، کثرت گرایی سیاسی، فرآیندها و نهادهای شفاف و پاسخگو، بخش عمومی کارآمد و مؤثر، مشروعیت، دسترسی به دانش، اطلاعات و آموزش، توانمندسازی سیاسی مردم، برابری، پایداری، و نگرش‌ها و ارزش‌هایی که مسئولیت، همبستگی و مدارا را تقویت می‌کنند.

به طور خلاصه، «حکمرانی خوب» به فرآیندها و نتایج سیاسی و نهادی مربوط می شود که برای دستیابی به اهداف توسعه ضروری است. آزمون واقعی حکمرانی «خوب» میزان تحقق وعده های حقوق بشری است: حقوق مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی. سوال کلیدی این است: آیا نهادهای حاکمیتی حق برخورداری از سلامت، مسکن کافی، غذای کافی، آموزش با کیفیت، عدالت عادلانه و امنیت شخصی را به طور مؤثر تضمین می کنند؟

ویژگی های کلیدی حکمرانی خوب

شورای حقوق بشر سازمان ملل ویژگی های کلیدی حکمرانی خوب را چنین مشخص کرده است تا دولت ها آنها را نسبت به ملت های خود مد نظر بگیرند و آنها را در جامعه عملی کنند:

• شفافیت
• مسئوليت
• مسئوليت
• مشارکت
• پاسخگویی (به نیازهای مردم)

حکومت داری خوب و حقوق بشر چگونه به هم مرتبط هستند؟

حکومت داری خوب و حقوق بشر متقابلاً تقویت می شوند. استانداردها و اصول حقوق بشر مجموعه ای از ارزش ها را برای هدایت کار دولت ها و سایر بازیگران سیاسی و اجتماعی ارائه می کنند. آنها همچنین مجموعه ای از استانداردهای عملکرد را ارائه می کنند که این بازیگران می توانند در برابر آنها پاسخگو باشند. علاوه بر این، اصول حقوق بشر محتوای تلاش‌های «حکمرانی خوب» را مشخص می‌کند: آنها ممکن است از توسعه چارچوب‌های قانونی، سیاست‌ها، برنامه‌ها، تخصیص بودجه و سایر اقدامات اطلاع‌رسانی کنند.

از سوی دیگر، بدون حکمرانی خوب، حقوق بشر نمی تواند به شکلی پایدار مورد احترام و حمایت قرار گیرد. اجرای حقوق بشر بر محیطی مساعد و توانمند متکی است. این شامل چارچوب ها و نهادهای قانونی مناسب و همچنین فرآیندهای سیاسی، مدیریتی و اداری است که مسئول پاسخگویی به حقوق و نیازهای مردم هستند.

پیوندهای بین حکومت داری خوب و حقوق بشر را می توان در چهار حوزه سازماندهی کرد:

۱.  نهادهای دموکراتیک(مردمی)

اصلاحات حکومت داری خوب در نهادهای دموکراتیک، زمانی که توسط ارزش های حقوق بشر رهبری می شود، راه هایی را برای عموم مردم ایجاد می کند تا در سیاست گذاری از طریق نهادهای رسمی یا مشاوره های غیررسمی مشارکت کنند. آنها همچنین مکانیسم هایی را برای گنجاندن چندین گروه اجتماعی در فرآیندهای تصمیم گیری، به ویژه در سطح محلی ایجاد می کنند. در نهایت، آنها ممکن است جامعه مدنی و جوامع محلی را تشویق کنند تا مواضع خود را در مورد موضوعات مهم برای آنها تدوین و بیان کنند.

۲.  ارائه خدمات عمومی

در حوزه ارائه خدمات دولتی به مردم، اصلاحات حکمرانی خوب زمانی حقوق بشر را ارتقا می بخشد که ظرفیت دولت را برای ایفای مسئولیت خود در تأمین کالاهای عمومی که برای حمایت از تعدادی از حقوق بشر ضروری است، مانند حق آموزش، بهبود بخشد. ، بهداشت و غذا. ابتکارات اصلاحی ممکن است شامل سازوکارهای پاسخگویی و شفافیت، ابزارهای سیاسی حساس فرهنگی برای اطمینان از دسترسی و پذیرفتن خدمات به همگان و مسیرهایی برای مشارکت عمومی در تصمیم گیری باشد.

۳.  حاکمیت قانون

وقتی نوبت به حاکمیت قانون می‌رسد، طرح‌های حکمرانی خوب حساس به حقوق بشر، قوانین را اصلاح می‌کنند و به نهادهای مختلف از سیستم‌های جزایی گرفته تا دادگاه‌ها و پارلمان‌ها کمک می‌کنند تا آن قانون را بهتر اجرا کنند. ابتکارات حکمرانی خوب ممکن است شامل حمایت از اصلاحات قانونی، افزایش آگاهی عمومی در مورد چارچوب قانونی ملی و بین المللی و ظرفیت سازی یا اصلاح نهادها باشد.

۴.  مبارزه با فساد

در مبارزه با فساد، تلاش های حکمرانی خوب بر اصولی مانند پاسخگویی، شفافیت و مشارکت برای شکل دادن به اقدامات مبارزه با فساد متکی است. ابتکارات ممکن است شامل ایجاد نهادهایی مانند کمیسیون های مبارزه با فساد، ایجاد مکانیسم های اشتراک گذاری اطلاعات و نظارت بر استفاده دولت ها از بودجه عمومی و اجرای سیاست ها باشد.

با این حال، توجه به وضعیت عمومی کشورها و جوامع مختلف در زمینه های اقتصادی، سیاسی، امنیتی ،فرهنگی ، تکنولوژیکی، اجتماعی و در نهایت امر «میزان رضایت عمومی» از شرایط موجود،معیاری موثر و درست برای تعیین «وجود» یک «حکمرانی خوب» خواهد بود که خواستگاه ملت های مختلف است.

منبع: سیاست شرق، وبسایت سازمان ملل و سایر وبسایت ها

انتهای پیام