سیاست شرق _ اعلام مواضع یک سویه از طرف مقامات کویتی و عربستانی نسبت به میدان نفت / گاز مشترک آرش (الدره) با ایران در خلیج فارس، چندی است بازتاب گسترده ای در خبرگزاری ها داشته است، این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی ایران، بر حقوق حقه ایران بر این میدان مشترک تاکید کرده اند.

در همین رابطه، دکتر جمشید رضایی میرقائد، تحلیلگر روابط بین الملل و حوزه انرژی، در گفت و گو با «سیاست شرق»، گفت: امروزه نمی توان نقش نفت و گاز رابه عنوان دو کالای ارزشمند، در اتخاذ مواضع سیاسی و جناح بندی کشورها در روابط بین الملل، نادیده انگاشت. درحال حاضر، عمده ترین مشکل برای کشورهای دارای میادین مشترک، تعیین سهم مالکانه نفت وگاز است و به همین دلیل کشورها بعضا تا مرز درگیری نظامی و قطع روابط پیش می روند.

رضایی در ادامه افزود: شوربختانه یکی ازمشکلات اساسی کشور ایران، وجودمیادین مشترک باسایر همسایه های خود است. کشورما، باکشورهای همسایه یعنی عراق، کویت، عربستان ، قطر، امارات وعمان در مرزهای جنوبی و در شمال کشور با آذربایجان دارای مخزن مشترک می باشد.

این تحلیلگر روابط بین الملل در ادامه گفت: ایران بدلیل تحریم های حداکثری غرب، عدم سرمایه گذاری و همچنین تکنولوژی لازم، ازسایر کشورهای یادشده در برداشت از میادین مشترک، عقب مانده است و می توان ادعا نمود، چانه زنی های سیاسی اخیر ایران با دو کشور سعودی و کویت در میدان مشترک آرش در خلیج فارس و در مرز شمالی در دریای خزر با آذربایجان، موید این ادعاست و با تاخیر در تصاحب ثروت ملی، ناگهان چقدر زود، دیر می شود!

رضایی افزود: معذالک به نظر، یکی ازمباحثی که شایسته توجه می باشد و می توان به آن استنادکرد، موافقتنامه های تحدید حدود و توسعه اشتراکی میادین مشترک می باشد. بطور مثال موافقتنامه های تحدید حدود نروژ وانگلستان درسال ۱۹۶۵ که متعاقب آن موافقتنامه های متعدد بهره برداری اشتراکی ازمیادین نفت وگاز مشترک درتقاطع مرزی دو کشور منعقد شد، و یا نمونه دیگر تحدید حدود ونزوئلا و ترینیدادوتوباگو در بهره برداری اشتراکی از منابع هیدروکربنی مشترک مرزی بین دوکشور، بعنوان الگو و نمونه های مثبت تاثیر نفت وگازمشترک درتحدید حدود مرزی هستند.

این تحلیلگر روابط بین الملل، با بیان نمونه اختلافی در این رابطه گفت: بی شک نمونه های نیز در به تاخیر افتادن انعقاد موافقتنامه های تحدید حدود نیز، در دنیا قابل توجه است . نمونه بارز این وضعیت در روابط بین کشورهای یونان و ترکیه ، چین و ژاپن و چین و کره جنوبی می باشد.

رضایی در پایان گفت: با این تفاسیر، آنچه تاکنون درمیایدین مشترک کشورمان شاهد آن هستیم، بهره برداری و برداشت بی رویه و تاراج میادین مشترک از سوی کشورهای شریک در میادین مورد مناقشه است. لذا مادامی که یک کشور نتواند مدعی جایگاه ژئوپلیتیکی خود باشد، با تاراج روزانه ثروت ملی کشورش مواجه و درصورت قصور و ادامه، معلوم نیست حق مالکیت کشورمان توسط کشورهای تاراج کننده به رسمیت شناخته شود. به تعبیر دقیق تر نبود دیپلماسی نافذ انرژی، انفعال دولتمردان و عدم تعیین حق مالکانه از مهمترین مصادیق این تقابل می باشد.

انتهای پیام